Kuru meyveler nasıl elde edilir? 

Bitki tohumlarının yenilebilir etli kısmına meyve denir. Meyvelerin genel olarak yüzde 80-95 su, yüzde 3-18 karbonhidrat, yüzde 0,2-1 protein, yüzde 0,3-0,8 kül içerirler. Ülkemiz meyve, sebze yetiştiriciliği ve ürün çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Ancak yetiştirilen birçok ürün sadece yöresel olarak tüketilmektedir. Çünkü ürünlerin raf ömrü uzun olmadığı için dış pazarlarda şansı olmamaktadır. Kurutma işlemiyle yiyecekleri korumak ise en eski yöntemlerden biridir. Gelişen teknolojiye rağmen önemini hala korumaktadır.

Kurutma işlemi; besinlerin dayanma süresini uzatır, ürün hacminin küçültülmesi ile depolama ve taşımada kolaylık sağlar, sofralarda çeşitlilik artar, yeni ürün formülasyonları geliştirilir, besinlerin muhafazasını kolaylaştırır, meyveleri karışım haline getirerek besin değerleri artırılabilir.

Besinlerin kurutularak muhafaza edilmesi suyun uzaklaştırılması esasına dayanır. Böylelikle bozulmaya neden olan mikroorganizmaların çoğalması ve faaliyetleri inhibe edilir.  Kuru meyveler, yaş meyvenin içerdikleri yüzde 80–95 oranındaki suyun yüzde 10–20’lere düşürülmesi ile elde edilir. Meyveler güneşte (tabii kurutma), güneş kolektörlü kurutma sistemlerinde ve yapay kurutucularda kurutulmaktadır. Genellikle güneşte üzüm, incir gibi meyveler, yapay kurutucularda ise elma, armut, erik, kayısı, şeftali gibi meyveler kurutulmaktadır. Güneşte kurutma 8–10 günde tamamlanmaktadır. Kurutma işlemi güneş aracılığıyla yapılacak ise besinin direkt güneş ile temas halinde olmaması, kurutmanın havadar bir yerde yapılması ve üzerine ince bir tül örtü örtülmesi önerilmektedir. Çünkü güneş ışığından yararlanılarak yapılan kurutma işlemi uzun sürmektedir.  Eğer besin direkt güneş ışığına maruz kalırsa besin ögesi kayıpları gerçekleşir. Üzeri örtülmediği takdirde de özellikle fiziksel bulaşmalar gerçekleşebilir (toz, toprak, böcek vb.) Ayrıca besinlerin kurutulmasında sanayide bazı yöntemler de kullanılmaktadır. Bunlar geleneksel kurutma (tünel), vakum kurutma, osmotik kurutma ve dondurarak kurutma gibi yöntemlerdir. Kurutma teknolojileri içerisinde güneş enerjili sistemlerden, fırın kurutucular, tünel kurutucular, püskürmeli kurutucular, mikrodalga, kızılötesi ve daha birçok teknoloji yer almaktadır.

Kuru meyvelerin faydaları nelerdir? 

Kuru meyveler, mevsim meyvelerini korumanın bir yolu ve ticarete konu olan bir meta olarak binlerce yıldır diyetin bir parçası olmuştur. Geleneksel kurutulmuş meyvelerdeki (şeker ilavesiz) besin içeriği, daha konsantre olmasına rağmen meyvenin taze haliyle benzerdir. Bu nedenle geleneksel kuru meyveler, C vitamini dışındaki birçok mikro besin için oldukça iyi kaynaklardır.

Kuru meyveler antioksidanlar yönünden zengindirler. Antioksidanlar hücrelerimizdeki serbest radikal olarak adlandırılan hasar yapıcı molekülleri “temizleyerek” hücre hasarını önlemeye yardımcı olan moleküllerdir. Epidemiyolojik çalışmalar, meyve tüketimi ile kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet (T2DM)  gibi kronik hastalıkların ve belirli kanser türlerinin azalması arasında pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle, kuru meyveler içerdikleri antioksidan potansiyeli olan fitokimyasallar vitaminler ve mineraller sayesinde; bağışlık sistemini güçlendirir, hücreleri yeniler, alerjilerden korur ve yaşlanma sürecinde oksidatif stresin sonuçlarını azaltmada rol oynar.

Kuru meyveler, prebiyotik etkileri olan (örneğin polifenoller) çeşitli diyet lifleri ve diğer biyoaktif bileşikler açısından zengin olmasının yanında, bazı kuru meyveler (örneğin kuru erik ve kayısı) müshil özelliklere sahip olan yüksek düzeyde sorbitol içerir. Bu sayede bağırsakları düzenli çalıştırır. Atıştırmalıklar, “abur cubur” veya “boş kalori” gibi kavramlarla ilişkilendirilir ve bu atıştırmalık yiyecekler de genellikle iştah kontrol kaybı, obezite ve aşırı tüketim bağlamında atıfta bulunulur. Bu nedenle “sağlıklı atıştırma” denilen ve iştah kontrolünü iyileştirmeye yardımcı olan yiyecekler belirlenmelidir. Geleneksel kurutulmuş meyveler yüksek lezzetlilikleri ve düşük glisemik indeksleri nedeniyle iştah kontrolünü iyileştirmek için yararlı bir “sağlıklı atıştırmadır”.

Taze meyve mi kurutulmuş meyve mi? Hangisi daha sağlıklı? 

Taze meyveler de kurutulmuş meyveler de yüksek lif içerikleri sayesinde sindirim sistemimizi, içerdikleri yüksek antioksidan bileşikler sayesinde de bağışıklık sistemimizi korur ve güçlendirir. Aralarındaki fark taze meyvedeki su içeriği kurutmayla azalmıştır. Su azaldığı için de meyve ağrılığı azalmıştır ancak kalorisi değişmemiştir. Çünkü suyun kalorisi yoktur.

Tüketirken dikkat edilecek hususlar: porsiyon miktarı, şeker içerikleri, işlem görmemiş olmaları gibi konulardır. Farklı meyvelerin (kuru ve taze) farklı besin öğeleri ve enerji içerikleri olsa dahi yüksek lif ve antioksidan içeriği tüm meyveler için geçerlidir. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’ne göre, sağlığımız açısından günde en az beş porsiyon (en az 400 gr/gün) sebze ve meyve tüketilmeli, bunlardan en az iki porsiyonu sebze, üç porsiyonu meyve olmalıdır.

http://www.turktarim.gov.tr/Haber/647/saglikli-atistirmaliklar-kuru-meyveler

KURUTULMUŞ MEYVELERİN TÜKETİMİ

Lif, vitaminler ve antioksidanlar açısından zengin bir seçenek olan kurutulmuş meyveler beslenme düzeninde olumlu değişiklikler yapmak isteyen herkesin ilgisini çekiyor. Besleyici olmaları açısından hemen her yaş grubuna hitap eden kurutulmuş meyvelerin tüketimi ise oldukça pratik.

Yıkama, soyma gibi ön hazırlıklara gerek olmadan hemen tüketebileceğiniz bu lezzetli atıştırmalıkları yemenin ve kullanmanın birbirinden değişik yolları olduğunu da söylemek gerekiyor. Eğer siz de kurutulmuş meyvelerin tüketimi konusunda farklı fikirler arıyorsanız bu yazımız size kurutulmuş meyvelerin nasıl ve nerelerde kullanılabileceği konusunda ilham verebilir.

-Canınız atıştıracak bir şeyler istediğinde veya ara öğünlerinizde dilediğiniz kurutulmuş meyveleri doğrudan yiyebilirsiniz. Ancak hayatında değişiklikler yapmayı sevenler için bu çok sıradan gelebilir. Eğer sizin için de durum böyleyse bu sempatik alternatifler ilginizi çekebilir…

-Çeşitli kuru meyveleri bir arada kullanarak farklı lezzette hoşaflar hazırlayabilirsiniz. Bunun için en çok tercih edilen kurutulmuş meyveler kayısı ve üzüm gibi gözükse de damak tadınıza uyan meyveleri bir araya getirebilirsiniz.

-Misafirlerinize sunacağınız içeceklerin yanında karışık kurutulmuş meyveler ikram edebilirsiniz.

-Kek, pasta, kurabiye tariflerinize dilediğiniz kurutulmuş meyveleri ilave edebilirsiniz. Ayrıca onları süslemek için de kullanabilirsiniz.

-Dilediğiniz kuru meyveleri yoğurt ve tarçın ile karıştırarak kullanabilirsiniz.

-Kahvaltılık gevreklerinize ilave ederek kahvaltınızın besin değerini arttırabilirsiniz.

-Buzlukların içine kurutulmuş meyveler yerleştirip üzerlerine bir miktar su ilave edip dondurarak meyveli buz küpleri yapabilirsiniz. Bu küpleri soğuk içeceklerinize ilave edip hem serinlemek hem de lezzet vermek için değerlendirebilirsiniz.

https://www.turuncugiller.com/kurutulmus-meyvelerin-tuketimi-nasil-ve-nerede-kullanilir/