Coğrafi konum;
Köy Küzeyyinde akçakaya köyü ve Hüseyinli köyü batısında şeyhvarmaz kömyü, güneyinde .eğriçay köyü, doğusunda pınarlıbacı köyü ile komşudur. E-25 Karayoluna ve Ankara-İstanbul demiryoluna 500 metre uzaklıkta şeyhvarmaz köyü ile bacı köyü arasında az meyilli düzlükte pul tepenin eteğinde kurulur. Mahalle sınırları içerisinde Zeytinliklerin bulunduğu Ardıçlı ve Hamamcı bölgesinde yapılan resmi kazı çalışması sırasında ortaya çıkarılan Hamam veya Mahzen olduğu tahmin edilen bir tarihi yapı, mezarlar ve mahalle sınırları içerisinde bir çok tarihi kalıntı bulunmaktadır. Mahallenin Tarihi Su kaynağı Kemerli Çeşmesi ise Osmanlıca kitabesine göre 1804 tarihinden kalmıştır ve yörenin en eski çeşmelerindendir.

Tarihi (Köy ismini şurdan alır); Mahallenin adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Mahallede yaşayan yaşlıların anlattıkları rivayete göre Kısa Abalı Emrullah Efendi Anadolu’yu köy köy, kasaba kasaba dolaşan bir Allah dostu Evliyadır, Ege Bölgesinde bulunan Cumaovası’ndan (İzmir-Menderes arası) ayrılarak bölgemize de gelerek diyar diyar gezdiği rivayet edilir. Gittiği her yerde insanlara İslamı anlatarak insanları irşat eden Emrullah Efendi, bu gezilerinde Anadolu İnsanı tarafından büyük ilgi ve alakayla karşılanırmış. Akhisar (Pamukova) mahallelerini de gezen Emrullah Efendi yolu üzerinde bulunan İsabalı’ya da gelir; burayı çok beğendiği için ailesiyle birlikte buraya yerleşir. Emrullah Efendi ve ailesinin İsabalı’nın ilk kurucuları olduğu belirtilmektedir. Emrullah Efendi ömrünün kalan kısmını da burada sürdürür, burada vefat eder ve buraya defnedilir. Soyundan gelenler burada hayatlarını sürdürmeye devam ederler. Mahalleye ilk yerleşen Türkmenler Aba (Üste Giyilen Elbise) giyerlermiş, giydikleri elbiseleri/abaları kısa olduğundan, bu durum çevre ahalinin dikkatini cezbetmiş ve Kısa Abalı ifadesi mahallede yaşayanlar için başta Emrullah Efendi olmak üzere yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. ”Kısa Abalı” ismi zamanla değişime uğramış orjinal şekline, İsabalı’ya dönüşmüş, Mahallenin günümüzde kullanılan ismi olmuştur. Eski tapu kayıtlarında mahallenin Cumaovalı Emrullah Terekesi diye isminin bulunduğu yine mahallede yaşayan yaşlılarca anlatılmaktadır. Mahalle camiinin de daha sonra Kısa Abalı Türbesinin yanına yapıldığını öğrenmekteyiz.

Ancak Mahalle büyüklerinin aktardığı bir başka rivayete göre, Mahallenin kurucusu olarak bilinen ve Mahallede yaşayan Türkmen Yörüğü olan ”Ese” ve ”İsa” adlı bal üreticisi veya üreticilerinin balları İznik, Osmaneli, Akhisar çevresinde kalitesinden dolayı çok beğenilir, aranır ve satılırmış. Bölge sakinleri mahalleye, İsa’nın balının olduğu yer diye hitap ederlermiş. Gün geçtikçe de bu deyiş, İsabalı ya da Esebalı olarak halk diline yerleşmiştir.

Köyün kuruluile ilgili iki rivayet vardır. Birinci söylenceye göre, Manavkardan arıcılık yapan “isa1”/”ese” adlı bir manıvın ürettiği ballar Akhisar ile civarındaki Osmaneli/lefke, İzmit, Bursa ve İznik gibi yerlerde büyük ün yapar ve köye, “ isa’nın balının üretildiği yer “ denir daha sonrada ikinci söylenceye göre ise ege bölgesinde bulunan halkının tamamı Yörük olan cumaova adlı yerden gelen kişinin köyü kurduğu biçimindedir . Cumaovalı göçebeleri olan Yörükler ile aralarında çıkan ihtilat yüzünden köyünü terk eder. Çevrede türbesi ve kuyusu bulunan cumaovalı kısaabalı sülalesinden Emrullah Efendi , Cumaova yerleşimden ailesi ve hayvanlarıyla beraber gelerek boş ve uygun bulduğu bugünkü isabalı’ya yerleşir eski tapu kayıtlarında “ Cumalı Emrullah Terekesi” diye kayıtların bulunduğu söylenir. Bu anlatı kısa abalı Emrullah Efendi’nin bu köyün ilk sakini olduğunun delili sayılmakta ve köyün kurucusunun Emrullah Efendi Olduğu kabul edilmektedir.

KÜLTÜR YAŞAM :
İsabalı Mahallesi doğusunda Hayrettin, batısında Şeyhvarmaz, Kuzeyinde Hüseyinli ve Akçakaya, Güneyinde Eğriçay Mahalleleriyle komşudur, Varan Tesisleri ve Özdemir Tesisleri arasında kalır. Mahalle Samanlı Dağlarının aşağı eteklerinde Pamukova Ovası’nın devamında, ”Kavaklı Suyu” su kaynağı etrafında kurulmuştur. Mahallenin kuzeyi küçük tepeciklerden oluşur güneyi verimli Pamukova Ovasının bir bölümünü oluşturur ve son derece verimli topraklara sahiptir. Sınırları içinden D 650 Kara Yolu (Marmarayı Akdenize bağlayan ana yol) ve YHT Hızlı Tren Yolu ve 1890’larda yapılan Tarihi Tren yolu (İstanbulu Anadoluya bağlayan ana hat) geçmektedir.

Mahalle Sakarya iline 57 km, Pamukova ilçesine 12 km uzaklıktadır. İsabalı Mahallesi bulunduğu coğrafi alanın uygun olmasından dolayı diğer mahallelere göre daha güzel bir mahalle yerleşim örneği gösterir. Mahalle Konağının önü ovaya kadar yol manzaralı olarak açık olduğundan doyumsuz Ova Manzarası seyredenleri kendine hayran bırakır. Mahallenin merkezinde ağaçlarla bezenmiş geniş bir çayır, hemen altında top sahası, çayırın üst kısmıyla Okul, Kır Kahvesi ve Köy Meydanı arasında yer alan bir havuz bulunmaktadır.

İsabalı Mahallesi Akdeniz İklimi etki alanı içerisindedir. Kuzeyinde ormanlık alanlarda az da olsa Karadeniz İklimi etkisi hüküm sürer. Daha çok Ilıman Akdeniz İklimi görüldüğünden ve yaz mevsimi erken geldiğinden ürünlerin olgunlaşması erken gerçekleşmekte; ekim, kasım sonuna kadar da ürünler tarlada kalabilmekte, kırağı bölgeye geç düşmektedir. Kışları ılık geçtiği için süs bitkiciliği için çok uygun bir coğrafi alandır. İklimin elverişliliği sebebiyle mahalledede yetişmeyen ürün neredeyse yok gibidir…
İsabalı Mahallesi dışarıya göç vermektedir, özellikle iş bulma ve eğitim imkanlarından daha iyi faydalanabilmek için gençler yoğun bir şekilde başta Pamukova olmak üzere kentlere göç etmektedir. Son yıllarda özellikle İstanbul çevresinden Mahalleye emekli göçü yaşanmaktadır. Yıllara göre nüfus verileri 1997: 257, 2000:253, 2007:325, 2018:202 şeklindedir.
Mahallenin gelenekleri Pamukova ve bölgenin yerel kültürünü yansıtır. Hızla modernleşen Türkiye ve Pamukova’mızda İsabalı Mahallesi de modernleşmeden nasibini almış ve hızlı bir dönüşüme uğramıştır, birçok gelenek görenek kaybolmaya yüz tutmuştur. İsabalı’da yemek kültürü, el işi sanatlar, yardımlaşma ve dayanışma yaşayan kültürel öğelerdir. İsabalı bayramların, düğünlerin manasına uygun kutlandığı, sevinç ve kederlerin paylaşıldığı, yardımlaşma ve dayanışmanın yaşatıldığı küçük, şirin bir Anadolu Mahallesidir.
Mahallede geleneksel hale gelen ve her yıl düzenlenen Hıdrellez Şenlikleri Pamukova’dan ve Yurdumuzun değişik yerlerinden binlerce kişinin katılımıyla, büyük bir coşkuyla ve bakan düzeyinde devlet erkanının teşrifleriyle kutlanmaktadır. Hıdrellez Şenliklerinde Mehter Takımı gösterisi, çeşitli yöresel oyunlar, yarışmalar ve pilav ikramı yapılmaktadır. Yine her yıl geleneksel hale gelen Mahalle İftarları kadın-erkek, çoluk-çocuk her yaş grubu mahalleli ve misafirlerin katılımıyla birlik-beraberlik içinde huzur ortamında Ramazanın ruhuna uygun şekilde gerçekleşmektedir. Kandil ve Mevlit programları ve ikramlarına da eskiden olduğu gibi devam edilmektedir.

KISAABALI TÜRBESİ
İsabalı Mahallesi Camiinin arka bahçesinde bir adet türbe binası bulunmaktadır ve bu türbede üç adet mezar bulunmaktadır. Köy yaşlılarının anlattıkları rivayete göre İsabalı Mahallesinde Caminin yanında kabri bulunan zatın Kısa Abalı Emrullah Efendi olduğu belirtilmektedir. Kısa Abalı Emrullah Efendi’nin Anadolu’yu köy köy, kasaba kasaba dolaşan bir Allah dostu Evliya olduğu, Ege Bölgesinde bulunan Cumaovası’ndan (İzmir – Menderes) ayrılarak Anadolu’yu diyar diyar gezdiği rivayet edilir. Gittiği her yerde insanlara İslamı anlatarak insanları irşat eden Kısaabalı Emrullah Efendi, gittiği köy ve kasaba halkları tarafından büyük hazırlıklarla, ilgi ve alakayla karşılanırmış. Akhisar (Pamukova) köylerini de gezen Kısa Abalı Emrullah Efendi yolu üzerinde bulunan İsabalı’ya da gelir; çok beğendiği için ailesiyle birlikte buraya yerleşir. Ömrünün kalan kısmını bu köyde sürdürür, burada vefat eder ve bu köyde defnedilir. Giydiği elbisenin kısa olmasından dolayı ‘Kısa Abalı’ şeklinde anılan Emrullah Efendi’nin adı zamanla köye isim olarak kalır. Kısa Abalı adı da zamanla değişime uğrar ve İsabalı olur. Eski tapu kayıtlarında Cumaovalı Emrullah Terekesi diye isminin bulunduğu yine köyde yaşayan yaşlılarca anlatılmaktadır. Köy camiinin de daha sonra Kısa Abalı Türbesinin yanına yapıldığını öğrenmekteyiz.

 

Kaynak: http://pamukova.bel.tr/ilcemiz/mahalleler/isabali-mahallesi/